Chúng ta hầu như đã biết đến cái tên “gốm sứ Bát Tràng” – một nơi lưu giữ nét văn hóa truyền thống hàng nghìn năm của dân tộc. Thế nhưng, có những kiến thức mà có lẽ nhiều người vẫn chưa được nghe qua hoặc chưa thực sự cất công tìm hiểu. Vậy thì qua bài viết này, hãy cùng hiểu thêm một chút về ngôi làng gốm sứ đã có niên đại hàng nghìn năm, một trong những niềm tự hào nổi bật của đất nước chúng ta nhé.
Làng gốm Bát Tràng nằm trong xã Bát Tràng, thuộc huyện Gia Lâm – Hà Nội. Ngoài làng Bát Tràng thì xã Bát Tràng còn có làng Giang Cao. Từ năm 1010, vua Lý Thái Tổ dời đô về Thăng Long và biến nơi đây trở thành vùng trung tâm chính trị của cả đất nước Đại Việt bấy giờ cho đến ngày nay, nhiều thợ gốm bồ bát cùng theo đó mà di cư đến đây và cùng với họ Nguyễn Ninh Tràng để tạo lập, xây dựng nên lò gốm Bạch Thổ Phường, hay còn gọi là phường đất trắng khi đó. Sau ấy có rất nhiều cuộc di cứ lớn, khiến cho Bát Tràng dần trở thành một trung tâm lớn chuyên sản xuất đồ gốm sứ nổi tiếng phục vụ cho cả triều đình và cư dân cả nước.
Làng gốm sứ Bát Tràng chính là làng gốm sứ truyền thống tồn tại lâu nhất tại Việt Nam từ trước đến nay.
Đồ gốm sứ tại Bát Trang vừa được lưu hành trong nước, vừa dùng xuất khẩu ra nước ngoài mang về giá trị kinh tế cao. Đồ gốm chính gốc được làm tại Bát Tràng có khá nhiều công đoạn, hoàn toàn được làm thủ công rất công phu và cầu kỳ. Đầu tiên, những thợ gốm phải chính tay chọn đất, sau đó mang về xử lý, pha chế, ngâm đất cho đúng chuẩn. Rồi sau mới dùng thứ đất đó để tạo dáng, vẽ hoa văn bằng tay, nung, phủ men… Người Bát Tràng luôn truyền nhau nguyên tắc phổ biến: “Nhất xương, nhì da, thứ ba rạc lò”, đó là những điểm quan trọng phải ghi nhớ ghi tạo ra những sản phẩn gốm sứ thực sự có giá trị.
Thợ Bát Tràng rất trân trọng từng sản phẩm mà mình làm ra, coi đó giống như một vật thể sống, luôn phải đặt hài hòa giữa các yếu tố ngũ hành Kim Mộc Thủy Hỏa Thổ. Đồng thời theo thời gian, sự sáng tạo cũng khiến các sản phẩm này trở nên đa dạng hơn và tinh tế hơn, phù hợp với nhịp sống cũng như nhu cầu sử dụng của con người hiện đại.
Đồ gốm sứ Bát Tràng luôn chứa đựng bên trong cái tinh túy và tình yêu của người thợ gốm với nét văn hóa cổ truyền.
Trong thời kỳ hiện đại này, nhiều loại đồ gốm khác đã xuất hiện trên thị trường, nhất là đồ xuất xứ Trung Quốc có rất nhiều mẫu mã nhưng chất lượng thì không thể được đảm bảo. Thậm chí, đồ gốm sứ Trung Quốc còn đang được bày bán công khai ngay trên đất gốm Bát Tràng, khiến cho nền văn hóa truyền thống nghìn năm đang có nguy cơ bị đe dọa, ảnh hưởng nặng nề. Vì thế, hãy yêu quý làng nghề cùng những sản phẩm truyền thống dân tộc hơn nữa, bảo vệ nét tinh hóa văn hóa cổ truyền.
>> Xem thêm: Ấm chén bát Tràng
